T-Bulten20

1934 yılında İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi atanan Sir Percy

Loraine, son yıllarında Atatürk’le derin bir dostluk kurmuş ve ona

büyük bir hayranlık beslemeye başlamıştı. Loraine ve Atatürk’ün

dostluğu ilerledikçe, iki ülke arasında 19. yüzyıldan beri kesilmiş

olan diplomatik ilişkilerde de önemli bir canlanma sağlanmıştı. Bu

yakınlaşmanın temelini atan yine Atatürk’ün kendisiydi. Atatürk,

bir poker partisinin ardından gecenin geç bir saatinde Büyükelçi

Loraine’i bir kenara çekmiş ve 1914’ten beri birikmiş olan kötü anı-

ları silerek, İngiltere ve Türkiye’nin birbirine güvenen iki dost hali-

ne gelmesini arzu ettiğini söylemişti.

Bu arzu, daha sonraki günlerde başka şekillerde de kendini göster-

mişti. Bu kez İran Şahı’nın şeref konuğu olduğu bir davette, Atatürk

Loraine’e dönüp, “Hasım olarak çok iyiyiz,” demişti. “Müttefikliği-

miz daha da iyi olur!”

Sir Percy Loraine, Kral 8. Edward’ın 1936 yılında Türkiye’yi ziyaret

etmesine de önayak olmuştu. Bu, bir İngiliz kralının Türkiye’ye yap-

tığı ilk ziyaretti. Loraine, bunun resmi bir ziyaret olmasını istemişti.

Ancak Kral Edward, tatil gezisinde olduğu için bunun özel bir ziya-

ret olmasını tercih etmişti. Atatürk, protokol tutsağı bir lider olma-

dığından, Edward’ın bu isteğini anlayışla karşılamış ve onu

İstanbul’da konuk etmişti. Tüm bu gelişmeler, iki ülke arasındaki

dostluk ve güven bağlarının yeniden oluşmasına büyük katkı sağla-

mıştı.

Sir Percy Loraine, Atatürk’e büyük bir hayranlık duyuyordu.

Atatürk’ün ölümünün 10. yılında, 10 Kasım 1948’de yaptığı konuş-

mada, onun müthiş yoğunlaşma yeteneğine dikkat çekiyordu.

Loraine’e göre Atatürk’ün çevresine yeni katılan her kişiye söyleye-

cek bir sözü ya da ondan öğreneceği bir şey vardı. İnsan, bunun ar-

dındaki büyük merak ve öğrenme tutkusunu hissederdi. Dostlukla-

rına rağmen Loraine, Atatürk’ü yakından tanıdığını söylemezdi.

Onun günlük yaşamına ait hemen hiçbir ayrıntıyı bilmez, bu gibi

teferruatla da fazla ilgilenmezdi. Ona göre Atatürk’ün en önemli

özelliği, Türk halkının iyiliğini her şeyin üzerinde tutan bir lider ol-

masıydı. Üstelik barış, güvenlik, ilerleme ve kardeşliğe inanan bir

lider; asla savaş ve fetihe değil.

Sir Percy Loraine kimdir?

İngiliz diplomat Sir Percy Loraine 1880 yılında doğdu. Oxford’daki Eton College ve New College’ta okuduktan

sonra Güney Afrika’da II. Boer Savaşı’na katıldı. 1904’te İngiliz Dışişleri Bakanlığı’na girdi. İstanbul ve

Tahran’daki İngiliz misyonlarında görev aldı; ardından Roma, Pekin, Paris ve Madrid’de bulundu. I. Dünya

Savaşı’ndan sonra 1919 Paris Barış Konferansı’na katıldı. Çeşitli görevlerle Tahran, Atina, Mısır ve Sudan’ı

dolaştıktan sonra 1934’te İngiltere’nin Türkiye büyükelçisi olarak Ankara’ya atandı. Atatürk’le dostluk kuran

Sir Percy Loraine, Türkiye ile İngiltere arasındaki yakınlaşmada önemli rol oynadı. Loraine’in çalışanları

arasındaki lakabı “Kibirli Percy” idi. Deneyimli diplomat, 1961 yılında hayata gözlerini yumdu.