Gübreleme Rehberi

• Makarnalık buğdayda ve biralık arpa yetiştiriciliğinde tavsiye edilen taban ve

üst gübre miktarlarını dekara 3 kg azaltarak uygulayınız.

• Dekardan alınacak ürün miktarının 600 kg’ dan daha fazla olması durumunda

her 100 kg dane ürün için taban gübresini 2 kg, üst gübreyi 3’ er kg arttırarak

uygulayınız.

• Kumsal ve milli topraklarda potasyumun düşük olabileceği ihtimali nedeni ile

taban gübrelemede kükürtlü ve çinkolu üçlü kompoze (15.15.15 + 20 (SO

) + Zn,

v.b.) gübre kullanılması tavsiye edilir.

• Sulama yapan üreticiler ikinci üst gübreden sonra yağış gelmeyecek ise he-

men sulama yapmalıdır. Ayrıca sulama yapan üreticiler üst gübre miktarını art-

tırmadan verilmesi gereken üst gübre miktarını 3’ e bölerek, üçüncüsü başak-

lanma döneminde uygulanabilir ve üründe kalitenin artmasına etkili olur.

• Üst gübreleme zamanı buğdayın üstü kar ile kaplı olsa bile üst gübreleme-

yi yapabilirsiniz. Havanın ısınması ile birlikte kullandığınız gübre karın üzerinde

yavaş yavaş eriyerek toprağa geçecek ve böylece gübre uygulama zamanında

gecikme meydana gelmeyecektir. Ayrıca bu durumda kullandığınız üst gübre-

den azot kaybı meydana gelmez.

• Toprakta tuzluluk varsa buğday yerine arpa üretimini tercih ediniz. Arpa buğ-

daya oranla toprak tuzluluğuna daha dayanıklıdır.

• % 26 N CAN gübresindeki amonyum nitratın patlama tehlike potansiyelini

önlemek ve ürünün fiziki kalitesini artırmak amacı ile gübreye ilave edilen kireç,

toprağın kireç miktarını arttırmaz ve toprak pH değerini yükseltmez. Üst güb-

releme ile verilen % 26 N CAN gübresindeki kirecin kalsiyumu kadar kalsiyum,

bitkiler tarafından alındığı için toprakta kireç artışı meydana gelmez.

DİKKAT:

• Yağışı yeterli olan yörelerde bazı yıllar ilkbahar başlangıç yağışları az olabilir,

bu durumda ikinci üst gübre miktarı azaltılmalıdır. Azaltılmaması durumunda

fazla azottan dolayı bitkinin su tüketimi artar, topraktaki su miktarı kısa sürede

tükenir ve buğdayda YANMA dediğimiz olay meydana gelir.

• Yağışı yeterli olan yörelerde dekardan fazla ürün alınması düşüncesi ile gere-

ğinden fazla azotlu gübre kullanımı bitkinin YATMA ‘sına neden olur ve PAS gibi

hastalık etmenlerinin zarar derecesini arttırabilir.

• Hava sıcaklığı yüksek ve gübre uygulamasından 5 – 10 gün sonra yağmur

yağmayacak ise üst gübrelemede Üre ve Amonyum Sülfat gübresi kullanılma-

malıdır. Kullanılması durumunda sabah çiği ile Üre ve Amonyum Sülfat çabuk

erir ve Sıcaklık (güneş etkisi) ile bu gübrelerden çok fazla miktarda amonyak

(NH

) halinde azot kaybı olur ve gübrelemenin etkisi az görülür. Bu kayıp %33 N

Amonyum Nitratta nispeten az, CAN gübresinde ise çok az olur. Hava sıcaklığı

düşük ve hava bulutlu ise; bir iki gün içinde yağmur gelecek ise Üre veya Amon-

yum Sülfat gübrelerinin kullanılmasında bir sakınca yoktur.

• Üst gübreleme; kardeşlenme başlangıcından sapa kalkma dönemine kadar

yapılan gübrelemedir. Yağışı az olan yörelerde sulama yapılmaksızın yapılan

yetiştiricilikte üst gübresi bir defada, yağışı yeterli olan veya sulama yapılan yö-

relerde üst gübreleme iki defada yapılmalıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda

yağışı yeterli olan veya sulama yapılan yerlerde başaklanma döneminde de üst

gübre uygulanarak üçüncü üst gübreleme yapılmaktadır. Bu durumda toplam

üst gübre miktarı arttırılmadan 3 (üç) kısma bölünerek uygulanmalıdır.

• Üst gübrelemeyi iki defada yapan üreticiler ilk gübrelemede ÜRE veya CAN

kullanmalı, ikinci gübrelemede %26 N CAN veya %33 N Amonyum Nitrat kul-

lanmalıdırlar. Hafif yağışta % 33 N AN, fazla yağışta ise % 26 N CAN gübresini

tercih ediniz.

• Üst gübrelemeyi bir defada yapan üreticiler Üre, % 26 N CAN, % 33 N Amon-

yum Nitrat gübrelerinden birini seçerek, iklim ve toprak şartlarını dikkate almak

suretiyle kardeşlenme döneminin ortası ile kardeşlenme sonu arasında kulla-

nabilirler.

• Üst gübreleme iki defada yapılacak ise (yağışı yeterli olan bölgelerde veya

sulanan tarlalarda), ikinci üst gübreleme kardeşlenme tamamlandıktan sonra

sapa kalkma döneminde ana bitkide ikinci boğum başlarken verilmelidir. Bu

dönemde Üre gübresi tercih edilmemelidir. Ürenin tercih edilmemesinin birinci

nedeni azot kaybının fazla olması, ikinci nedeni ise bu dönemde bitki çok hızlı

gelişmeye başlamış olduğundan fazla miktarda azota ihtiyacı vardır. Ürenin top-

rakta üre bakterileri tarafından ayrışma hızı ve amonyum (NH

) formunda azota

dönüşüm hızı yeterli olmayacağı için bitkinin ihtiyacı karşılanmaz ve bu nedenle

üreyi tercih etmemek gerekir. Diğer önemli bir neden ise, bu dönemde buğday

hızlı geliştiği için azotun en kolay alınım formu olan nitrat (NO

) formunda azotu

tercih etmesindendir. Üre formunda uygulansa bile Üre azotu önce amonyum

(NH

) azotuna ve amonyum azotu yine bakteriler tarafından enzimatik reaksi-

yonla nitrat (NO

) azotuna dönüşmekte ve buğday kökleri tarafından daha kolay

ve hızlı alınarak yüksek verim elde edilmesini sağlamaktadır.

• Buğday hasadından sonra toprak yüzeyinde kalan buğday anızının toprağa