56 / 72
A a ıda örnek olarak verilen hesaplamada bir dekarlık alana verilen gübre miktarları,
kullanılan su miktarının bilinmesi ve sulama suyunun EC de erinin bilinmesi durumunda gübreli
sulama suyunun EC de eri teorik olarak hesaplanmı tır. Her bitkinin geli me dönemine göre
verilecek gübre miktarı de i ebilece i gibi toprak yapısına ba lı olarak ta verilecek su miktarı
de i mektedir. Bu nedenle gübrelemeye ba lamadan önce damla sulama ile verilen gübreli sulama
suyunun EC de erinin önceden teorik olarak bilinmesinde yarar vardır.
Sulamanın yapıldı ı her gün gübre verilmelidir. Bunun yapılmaması durumunda 3–4
sulamada bir gübre vermek gerekir ki, bu durum tuzluluk bakımından sakıncalıdır. Bunun yanında
damla boruların ömrü bakımından sulama müddeti ba ında ve sonunda damla borularından sadece
sulama suyu geçmeli orta dönem içinde ise gübreli su geçmelidir. Örnek olarak bir saatlik bir
sulama müddetinin ilk ve son 10 dakikalarında sulama suyu ve orta kısmında kalan 40 dakikalık
kısımda ise gübreli su verilmesi daha do rudur.
3. Meyve Bahçelerinde Gübreleme
3.1Yeni Meyve Bahçesi Tesisinde Gübreleme
Meyve bahçesi tesisi yapılmadan önce birinci bölümde geni bir ekilde açıklaması yapılan
toprak özelliklerinin analiz edilerek belirlenmesi gerekir. Toprak analizleri iki farklı ekilde
yaptırılması gerekmektedir. Birincisi; meyve tesisi yapılacak arazinin topografik yapısına
(engebeli-e imli-düz gibi) teras yapılıp yapılmayaca ı, topra ın arazinin her tarafında aynı olup
olmadı ı dikkate alınarak toprakta 1,5 m derinli e kadar profil (çukur) açarak toprak örne i almak
gerekir. Topra ın profil yapısındaki de i imlere bakarak toprak profilinden farklı derinliklerden
(katmanlardan) toprak örne i alınmalıdır. Sabit kalınlıkta (0–25 cm gibi) topraktan örnek almayıp
toprak özelliklerinin de i imine göre örnek almak gerekir. Genellikle 40–50 dekar büyüklükteki bir
tesis için bir adet profil açmak (toprak homojen ise) yeterlidir. Büyük tesislerde topra ın yapısına
bakarak 100 dekara kadar alanlardan bir profil açıp farklı derinliklerden toprak örne i alıp (alınan
derinlikler yazılarak) yeterlidir. Profil örne inin fiziksel ve kimyasal analiz sonuçları
de erlendirilerek meyve a acınızın köklerinin ileriki ya larda nasıl bir toprakta takası ile
kar ıla aca ı ve ne gibi problemler ortaya çıkaca ı daha fidan dikimi yapılmadan belirlenecektir.
Bu konuda alınması gereken tedbirler var ise fidan dikim öncesi dikkate alınmalıdır.
Profil örneklerinin yanında gübre önerisi ve toprak verimlili ini tespit amacı ile 0–25 ve
25–50 cm veya 0–30 ve 30–60 cm derinliklerden toprak örne i alınıp analize gönderilmelidir. Bu
örnekler tesis kurulacak arazinin büyüklü üne göre 40 dekara kadar büyüklükte alanın 10–12 ayrı
yerinden belirtilen derinliklerden üst ve alt toprak olarak alınıp karı tırılır ve karı ımdan 1-1,5 kg
toprak örne i analize gönderilir.
Meyve tesisi yapılacak arazi (tarla) daha önce sadece yüzeysel köklü tarla bitkisi
yeti tiricili inde kullanılmı ise veya daha önce hiç tarım yapılmamı bir arazi ise topra ın 20–30
cm derinli inde sıkı mı bir tabaka meydana gelmi olabilir. Bu tabakanın derin toprak i lemesi
(yırtarak) yapabilen aletlerle 50–60 cm derinli e kadar çapraz ekilde (enine-boyuna) yırtılması
(parçalanması) yararlı olur. Bu geçirgenli i az olan tabakanın yırtılması sonucu toprak yapısı
kabarır ve köklerin iyi geli mesi sa landı ı gibi gübre ve sulamanın da etkinli i artar.
Alınan toprak örneklerinin analiz sonuçlarına göre ve topra ın taban suyu seviyesine göre
gerekirse drenaj tedbirlerini almak gerekir. Bu uygulamalarının yanında özellikle topra ın pH
de erini yeti tiricili ini yapaca ımız meyve a acının iste ine göre ayarlamak gerekir. Sert
çekirdekli meyve türlerinde topra ın pH de erinin 6,5–7,5 arasında olması uygundur. Bu pH
de erinin üzerinde bir pH de eri var ise daha önce izah edildi i gibi suda erir hale getirilmi
mikronize toz kükürt uygulaması ile pH azaltılması yapılmalıdır(çizelge-21). Topra ın pH de eri
istenen pH de erinin çok altında (5,5–6,0 gibi) ise kireçleme yapmak sureti ile pH yükseltilmesi
fidan dikiminden önce yapılmalıdır. pH de eri düzeltilecek toprak kalınlı ı toprak bünyesine,
a acın kılcal kök derinli ine ve sulama yöntemine göre de i ebilir. Sert çekirdekli meyve
türlerinde genellikle 40–50 cm kalınlıktaki üst toprak tabakasının pH de erinin düzeltilmesi
yeterlidir.(çizelge–22)