91 / 104
90
Resim 8. Potasyum Noksanlı ı
Kalsiyum Noksanlı ı:
Domates üretimi yapılan toprakların büyük ço unlu unda topra ın pH de erinin
yüksek ve toprakta yeterli miktarda kireç ve kalsiyumun bulunmasına ra men ço u zaman
domates meyvelerinde kalsiyum noksanlı ı belirtileri ortaya çıkmaktadır. Bunun çe itli
nedenleri vardır. Özellikle yaz aylarında bitkinin su tüketimine paralel olarak yeterli sıklık ve
miktarda sulama yapılmaması, toprakta bitkinin alabilece i kalsiyum miktarının di er
katyonlarla, özellik, potasyum, amonyum, ve magnezyum ile dengede olmaması ve domates
bitkisinin hızlı geli me göstermesine kar ılık kalsiyumlu gübre kullanılmamasından
kaynaklanabilir. Bunun yanında bitki bünyesine alınan kalsiyum bitkinin di er dokulara
fizyolojik yönden ta ınmasında problemler ya anması gibi nedenler sayılabilir. Di er makro
elementlerin aksine olarak kalsiyum noksanlı ı bitkinin tepe kısımlarında büyüme
noktalarındaki yeni genç yapraklarda görülür.
Kalsiyum noksanlı ı en çok bitkinin kök ucu ve tepe kısmındaki büyüme uçlarında
kahverengile me ve kök büyümesinde azalma görülür. Benzer durum bitkinin tepe kısmındaki
yapraklarda küçülme ve renk açılması(kloroz) ve yaprakların tepe kısmında a a ıya do ru
kıvrılması eklinde görülür. Kalsiyum noksanlı ının en belirgin belirtisi meyvelerde ortaya
çıkar. Meyvenin çiçek kısmında önce açık kirli sarı, gri ve daha sonra kahverengi ve
siyahımsı bir renk ve çöküntü meydana gelir. Meyvelerde kalsiyum noksanlı ı meyve
tutumunun ilk ba ladı ı dönemde ortaya çıkmaktadır.
Bitki besini olarak kalsiyum, hücre ço alması ve hücre büyümesinde görev alması ve
zar geçirgenli i üzerine etkili olması nedeni ile domates meyvelerinde çiçek burnu çürüklü ü
diye adlandırılan kalsiyum noksanlı ı ortaya çıkar. Domates meyvesinin çiçek kısmındaki
meristamatik dokuda hücre zarlarında düzensizlik (desintegrasyon) ve zarların
geçirgenli inde bozulma nedeni ile hücre içindeki organik bile ikler hücre dı ına sızarak
meyve ucunda kalsiyum noksanlı ının belirtisi olarak ortaya çıkar. Hücre dı ında çıkan azotlu
bile ikler (proteinler, amino asitler) melanin olu turarak siyah-kahverengi hal alır. Ço u kez
bitkinin yapraklarında kalsiyum miktarı yeterli olsa bile meyveye ta ınamadı ı için bu durum
ortaya çıkar. Bu özellikle bitkinin ksilem iletim demetlerinde kalsiyumun birikmesinden ve
ta ınamamasından ileri gelmektedir. Bunun önlenme yolu ara çapalamada topra a kalsiyum
nitrat gübresi uygulamak, damla sulama ile fide döneminden ba layarak meyve tutumu
döneminde kalsiyumlu gübre vermekle kalsiyum noksanlı ı giderilebilir. Kalsiyum noksanlı ı
görülen topraklarda amonyum sülfat ve üre gübresi kullanılmamalıdır. Bunun yanında