74 / 104
73
Domates bitkisinin topraktan kaldırmı oldu u kalsiyum miktarı çizelge, den
izlendi inde azottan daha fazla oldu u izlenimini yaratmaktadır., benzer durum magnezyum
elementi için de geçerlidir. Bu iki elementin bitkide bulunu yerleri ve meyve ile kaldırılan
miktarları dikkate alındı ında meyve ile kaldırılan miktarlarının çok daha az oldu u
görülecektir. Özellikle topraksız ortam tekni i ile yapılan yeti tiricilikte kalsiyum ve
magnezyumun meyve (ürün) ile kaldırılan miktarların dikkate alınması gerekir.
Tüm bitkilerde oldu u gibi ürün miktarı üzerine en etkili besin elementi azottur.
Domates bitkisinin geli me dönemi içinde alınan bitki (vegetatif) ve meyve (generatif)
örneklerinde yapılan analizler sonucunda topraktan kaldırdı ı azot miktarları Çizelge – te
verilmi tir.
Çizelge -36: Geli me evrelerine göre tarlada domates bitkisi tarafından alınan azot (Çolako lu
1985)*
Toplam alınan azotun bitki
organlarındaki da ılımı %
Geli me evreleri
Domates bitkisinin
geli me evrelerinde
aldı ı azot, kg N ha
-1
Vejetatif
organlar
Generatif
organlar
Azot
alım
hızı, g N/gün
a ırtma
Çiçeklenme ba langıcı
lk salkım
1.Hasat
2.Hasat
3.Hasat
2.0
3.5
25.5
47.5
88.5
19.0
100
100
58
45
23
18
-
-
42
55
77
82
2.8
10.6
110.6
215.4
890.0
83.0
TOPLAM
186.0
Dekardan 7.6 ton domates ürünü ve bitkinin vegatatif kısmı ile kaldırılan azot
miktarları Gediz ovasında yapılan çalı malarda dekara ortalama olarak 18.6 Kg N olarak
belirlenmi tir. Çiçeklenme ba langıcından ilk salkım meyve tutumuna kadar geçen sürede
bitkinin vegatatif kısmındaki azotun meyvelere do ru ta ındı ı ve bu dönemde bitkinin
bünyesindeki toplam azotun %58 nin vegatatif kısımda %42 sinin ise generatif kısımda
birikti i belirlenmi tir.Domates bitkisinin meyvelerinde biriken azot miktarı birinci el hasat ta
%55 e ,ikinci el hasatta %77 ye ve üçüncü el hasatta ise %82 ye ula mı
tır.Budurum geli me
döneminde domates bitkisinin gün ve gün azot alınım seyri eklinde gösterilmi tir.( ekil - ) .
Tüm bitkilerde oldu u gibi domates bitkisinde besin maddesi alınım oranlarının bilinmesi üst
gübrelemelerinin ne zaman yapılması gerekti i konusunda, damla sulama ile sulanan
bitkilerde ise geli me döneminin hızlanmasına paralel olarak gübre konsantrasyonlarının
ayarlanması bakımından önem ta ımaktadır. Bitkilerin geli me dönemlerine göre besin
maddesi alınımı patrik yönden do ru gübreleme programlarının hazırlanmasını sa lamaktadır.