8 / 48
8
HABERLER
“İnönü Vakfı olarak yıllardan beri büyük bir titizlikle sakladığımız
Lozan ile ilgili anıları, belgeleri, mektupları, nesneleri gün ışığına çı-
kararak, Lozan Atlaşması’nın tarafsız, bilimsel ve çağdaş bir yorumu-
nu ortaya koymaya çalıştık,” şeklinde devam etti.
Lozan ve Cumhuriyet, bir oluşumun iki farklı yönünü gösterir
Serginin küratörlüğünü yapan Prof. Dr. Zafer Toprak ise Lozan
Antlaşması’nın önemini şu sözlerle vurguladı: “Lozan ile Cumhuriyet
bir bütündür. 24 Temmuz 1923 ile 29 Ekim 1923, yeni bir ulus devle-
tinin doğuş sürecinin dışa ve içe dönük boyutlarını simgeleyen iki
önemli dönüm noktasıdır. Lozan Barış Antlaşması ve Cumhuriyet’in
ilanı bir oluşumun, ulus devlet kuruculuğunun iki farklı yönüdür.”
Cumhuriyet Türkiyesi’ne giden yolda ulusal kimlik girişiminin Batı’ya
rağmen gerçekleştiğini ifade eden Zafer Toprak, “Bağımsız kimliğin
oluşması ve uluslararası alanda tanınırlık, ulus devletinin kuruluşun-
dan önce geldi. Bunun nedeni Batı’ya karşı bir mücadelenin verilmiş
olmasıydı. Bir başka deyişle, ulus devletinin Türkiye Cumhuriyeti adı
altında kurumsallaşması, savaşarak kazanılmış bir zaferin uluslara-
rası topluluğa kabul ettirilmesinden sonra gerçekleşti. Bu kabul süre-
cine son noktayı koyan ise Lozan Barış Antlaşması’ydı,” dedi.
Zafer Toprak, Lozan Antlaşması’nın onaylanması için 24 Ağustos
1923 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapılan oylamadan ön-
ceki son konuşmasında İsmet İnönü’nün, Lozan Konferansı’nı “Tüm
cihanı yöneten heyetlerin deneyimli temsilcilerine karşı bir ulusun
bütün varlığını ortaya koyarak verdiği büyük bir sınav” olarak ta-
nımladığını vurguladı. Toprak, “İsmet Paşa, bu sınavdan Mustafa
Kemal Paşa’dan aldığı destekle, yüksek diplomatik yeteneği, meta-
neti, feragati ve vatanseverliği ile büyük bir zaferle çıkmıştı,” diye
konuştu.
İSMET PAŞA LOZAN’DA
Lozan Konferansı iki aşamalı
olarak 8 ay sürdü. Görüşmelerde Türk
heyetine İsmet Paşa başkanlık yaptı.