Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme
Toprak isteği bakımından iyi havalanabilen pulluk tabanı olmayan (geçirimsiz toprak
tabakası), derin yapılı,tınlı,killi tın ve kumlu tın gibi topraklarda iyi gelişir. Çeşitlerine göre
hafif asit ve hafif alkalin (6,5-7,5) pH şartlarında iyi gelişebilen soya bitkisi köklerindeki
yumrular(Nodül) vasıtası ile havanın serbest azotundan istifade ederek hasat sonrası toprağa
karıştırılan kısımları (sap-yaprak-bakla kabuğu) ile toprağın verimliliğini arttırması nedeni ile
iyi bir mühavebe bitkisidir. Gelişme dönemi itibarı ile hava ve toprak sıcaklığı ile Gece-
Gündüz sıcaklığının uygun olması durumunda dekardan alınan verim miktarı yüksek olur.
Kökleri üzerindeki nodüller ekimden sonra çıkış yapan bitkilerin köklerinde 12-15 gün sonra
oluşmaya başlar. Çiçeklenmeden 2 hafta sonra baklalar gürülmeye başlar, bakla içindeki
tanelerin oluşumu ve tam dolması bir ay kadar sürer. Bu dönem besin maddesi alınımı ve
taşınması bakımından en krtitik dönemdir. İlk defa soya yetiştirilcek tarlalarda mutlaka soya
bakterisi ile aşılanmış tohumlar ekilmelidir. Danesinde %40 ve biraz fazla protein bulunan
soya aynı zamanda bir yağ bitkisi olup danede %20-22 oranında yağ bulunması nedeni ile
insan ve hayvan beslenmesinde önemli bir yeri olan sanayi bitkisidir. Soya bitkisi son yıllarda
Biyodizel yakıt üretimi içinde üretilmektedir.
Soya yetiştiriciliğinde toprak analiz sonuçlarına göre ne miktarda Taban gübresi
kullanılması gerektiği dekardan alınabilecek ürün miktarına ve bu tarlada daha önce soya
yetiştirilip yetiştirilmediğine bağlıdır. Soya tarımında ön bitki anızı katiyetle yakılmaması
gerekir. Anız yakılırsa toprakta havanın azotunu bağlayan bakteriler ölür ve beklenen ürün
miktarı katiyetle alınmaz. Şekil-1 den görülebileceği gibi soya bitkisinin besin maddesi alan
kökleri ve bu kökler üzerinde oluşan yumrular içindeki azot bakterilerini bitkinin azot
ihtiyacının yaklaşık %70-80’nini karşılar. Bitki köklerinde siğil (yumru) şeklinde görülen
bakteri topluluğu soya tohumu çıkışından iki hafta sonra toprak havasının azotundan istifade
ederek bitkinin azotla beslenmesini sağlar, bakteriler yaklaşık 60-70 gün süre ile havanın
azotunu bitki köklerine vermek sureti ile gübrelemeye yardımcı olur. Bu nedenle aşağıda
tablodan da görülebileceği gibi soya bitkisi ile topraktan çok fazla azot(N) kaldırılmasına
rağmen Tabandan veya üstten fazla azotlu gübre kullanmaya gerek yoktur.